Wywiad z Barbarą Kosmowską i konkurs z "Ukrainką" do wygrania.

„Dobrze byłoby znajdować radość i spełnienie w tym, co robię sobie i innym. Wbrew pozorom, to bardzo trudne zadanie…”

Barbara Kosmowska wywiad

Wszystkie zdjęcia autorstwa Oli Marcinkowskiej, otrzymane od Barbary Kosmowskiej.

Barbara Kosmowska pisze od czasów licealnych, ale pierwsza jej powieść, zatytułowana „Głodna kotka” ukazała się dopiero w roku 2000. Każda kolejna cieszy się niesłabnącą popularnością. Pisarka tworzy nie tylko dla czytelnika dorosłego, lecz także dla dzieci i młodzieży. „Ukrainka”, jedna z nowszych książek autorki, zrobiła na mnie tak duże wrażenie, że postanowiłam porozmawiać z pisarką na temat jej twórczości.

Moje pierwsze pytanie zawsze dotyczy początku, więc i tym razem nie będę oryginalna. Jak zaczęła się Pani przygoda z pisaniem? Czytałam, że nie tylko proza, ale i poezja grała w Pani duszy?

B.K:  To prawda. Poezja grała wówczas „pierwsze skrzypce” i nic nie wskazywało, że kiedykolwiek odważę się na epicki opis świata. Byłam szufladową twórczynią. Bez ambicji zawracania światu głowy swą pasją. I do dziś bywam zdumiona swym późnym, ale odważnym i oficjalnym debiutem.

Proszę opowiedzieć coś więcej na temat Pani debiutu w roli pisarki. O czym jest książka „Głodna kotka”?

B.K. Jak na pierwszą powieść przystało, jest przede wszystkim książką słabą i już na starcie dotkliwie okaleczoną. Trafiła do czasopisma „Twój Styl”, więc skutecznie wyrzucono z niej wszelką refleksję, ograniczając fabułę do głównego wątku. Nawet mnie to nie razi, zważywszy, że „Głodna kotka” stała się moim osobistym miernikiem kiepskiego warsztatu literackiego. Kiedyś jednak witałam ją gorącym biciem serca. Jak to z debiutami bywa. Powieść opowiada o kobiecie spełnionej, zajętej karierą i przyjemnościami życia, która nagle, z powodu nowotworu piersi, musi przewartościować cały swój  świat. Boleśnie odkrywa otaczającą ją pustkę i gnana wyrzutami sumienia, próbuje odbudować ważne więzi, miłości i przyjaźnie.     

Moim zdaniem jest Pani zbyt surowa dla siebie, to na pewno świetna książka, zważywszy na tę historię, którą Pani w niej opowiada.

A co Pani myśli na temat książek dla dzieci? Są tak samo popularne, jak te dla dorosłego czytelnika? Czy młoda osoba sięga równie często po lekturę, jak jej rodzic? Czy czytanie ma się w genach, można odziedziczyć, zarazić się nim?

B.K: Książki dla dzieci i dla młodzieży są w mojej ocenie najważniejsze, a to, czy nasi milusińscy będą czytać, zależy od nas, dorosłych. Nie wiem, czy czytanie ma się w genach, wiem jednak, że w genach każdego dzieciaka jest ciekawość świata, piękna potrzeba fantazjowania, zmyślania, nazywania wszystkiego po swojemu. To przecież działania twórcze, rozwijające wyobraźnię, indywidualizm, swobodę myślenia. Dobra literatura jest wielkim wsparciem w chwili, gdy w małym człowieku mieszka taki nieskrępowany, autentyczny artysta. Pomagajmy mu, czytając. Doradzajmy, szukając właściwej książki. Chodźmy z dziećmi do księgarni i bibliotek. To przecież miejsca z najpiękniejszymi „zabawkami”.

Zgadzam się w stu procentach!

Ciekawi mnie też tytuł „Teren prywatny”, jak to było z tym konkursem?

BK: Chciałoby się szybko wykrzyknąć: stare dzieje!… Trochę jest w moich słowach przekory, trochę nieprzebrzmiałego żalu, bo nie wiem, czy udział w tym konkursie przyniósł mi istotnie zwycięstwo, czy raczej skomplikował późniejsze literackie wybory. Wygrywając konkurs na „Polską Bridget Jones”, sama „wpisałam się” na listę literatury uznawanej za „łatwą, lekką i przyjemną”.  „Teren prywatny” nie spełnia tych wszystkich kryteriów, ale raz przypięta metka potrafi doskwierać latami. Na szczęście nikt nam nie każe stać w miejscu, a „terenowe zwycięstwo” bardzo mi ułatwiło podjęcie decyzji, aby w ogóle pisać. I nadszedł czas, gdy wreszcie zrozumiałam, jak chcę pisać, dla kogo, o czym. Teraz robię to na własnych zasadach i nareszcie metka nie doskwiera…

 Wszystkie zdjęcia autorstwa Oli Marcinkowskiej, otrzymane od Barbary Kosmowskiej.

Był też inny konkurs na książkę dla dzieci i młodzieży, który odbył się pod hasłem „Uwierz w siłę wyobraźni”. Czy trudno jest napisać ciekawą powieść skierowaną do młodego czytelnika, w dobie komputerów i Internetu? Czy coś może go oderwać od tych zdobyczy cywilizacji?

BK: Odpowiem „od końca”, dobrze? Dziecka nie trzeba odrywać od świata, w którym się urodziło. Trzeba mu dać alternatywę. Harry Potter okazał się tak silną osobowością, że poradził sobie z komputerami, Internetami i niejedną grą komputerową. I może tu znajdujemy odpowiedź na dręczące pytanie, co zrobić, by dzieci czytały? Dajmy im świetną literaturę. Taką, jakiej oczekują, a staną w nocy w kolejce po książkę…Konkursy literackie, wyłaniające wartościowe powieści dziecięce i młodzieżowe, to chyba najważniejsza inicjatywa w dobie „mody na nie czytanie”. Pochylam głowę w podziwie dla Fundacji „Cała Polska Czyta Dzieciom”, organizatorce cyklicznych konkursów, dzięki którym rośnie zastęp doskonałych twórców. Przykład? Marcin Szczygielski, podwójny już laureat i zdobywca prestiżowej statuetki.

A jeśli chodzi o pytanie, czy trudno napisać ciekawą książkę dla dzieci i młodzieży, odpowiem krótko: jeśli pisać, to tylko ciekawie. Ciekawie i mądrze albo… wcale.

„Ukrainka” poruszyła mnie niebywale. Nie spodziewałam się takich emocji, takiej wnikliwości, analizy, jest Pani naprawdę doskonałym obserwatorem otaczającego nas świata, potrafi Pani nas, czytelników, poprowadzić w głąb historii, zainteresować, zaciekawić. Zakończenie zaskakuje i zadziwia. Czy Pani bohaterowie istnieją w rzeczywistości? Skąd czerpała Pani wiedzę na temat ludzi, którzy przybywają do Polski z Ukrainy?

BK: Długo przygotowywałam materiały do „Ukrainki”. Bezcenna okazała się propozycja mojej przyjaciółki i doskonałej tłumaczki, Bożenki Antoniak. „− Skoro chcesz o nas pisać, przyjedź, zobacz, podejrzyj” − poradziła, a ja natychmiast skorzystałam z jej zaproszenia. Na  pomoc Bożenki mogłam także liczyć podczas pracy nad książką. Okazała się doskonałym suflerem w kwestii ukraińskich realiów. W pozostałych powieściowych sprawach starałam się zachować dystans do opisywanego świata i sympatię dla moich bohaterów. Niezależnie od tego, po której stronie granicy żyją.

Ma Pani swojego ulubionego bohatera literackiego? A może któraś postać z Pani książek wzbudza w Pani emocje, którąś lubi Pani szczególnie?

BK: Zawsze darzyłam ogromną sympatią Ignacego Rzeckiego. Ujmował mnie swoją piękną zwyczajnością. Przeraziłam się, gdy odkryłam, że osławiona „starość” subiekta wyraża się w powieściowych latach liczbą… 47! To skandal!   

Czy lubi Pani kontakt z czytelnikiem?

Tak. To największa nagroda, jeśli spotykam czytelników zadowolonych. Ale niezależnie od ich poglądu na książkę, mam ogromny szacunek dla odbiorców. Lubię rozmawiać o czytelniczych oczekiwaniach, o wyborach lektur. Pisarz bez czytelnika nie istnieje, a dzisiejszy twórca szczęśliwie nie tkwi na cokole. Jest obecny w realnej i wirtualnej przestrzeni. Ta „dostępność” stała się normą. I choć sama nie należę do osób aktywnych „autopromocyjnie”, z radością jeżdżę na spotkania. Najbardziej lubię te w bibliotekach. To najlepsze miejsce na rozmowy o pisaniu i czytaniu.      

Jaka prywatnie jest Barbara Kosmowska? Uchyli Pani rąbka tajemnicy? Jako mama dwóch córek?

BK: Dobrze, że to ja uchylam tego „rąbka”, nie córki. A już poważnie: trudno się ocenić, zwłaszcza w sprawie tak niejednoznacznej jak macierzyństwo. To moja najtrudniejsza życiowa rola, o której myślę, że zawsze można lepiej. Jako mama też musiałam „dorastać”. Do rozstania z dorosłymi dziećmi. Do akceptacji ich wyborów, jakie by one nie były. Do zrozumienia, że nie ma się niczego na własność i do końca. Daję sobie z tym radę. Mam mądre córki. Mam też potrzebę kumplowania się z moim mężem. Nie przeżywam syndromów opuszczonych gniazd. Pozwalam córkom cieszyć się i martwić życiem, a sama, układam po swojemu mój „teren prywatny”. Wcale nie opustoszał. Tylko się „przemeblował”. To konieczna i piękna zmiana.  

 Wszystkie zdjęcia autorstwa Oli Marcinkowskiej, otrzymane od Barbary Kosmowskiej.

Bardzo ciekawa odpowiedź, myślę, że wiele w niej mądrości, takiej życiowej, z której chętnie skorzystam i ja.

Proszę powiedzieć nam jeszcze coś na temat kolejnych Pani powieści. Są już jakieś pomysły w Pani głowie, a może coś już Pani tworzy? 

BK: Powstaje kolejna powieść dla dorosłych. O trudnej, gorzkiej kobiecości. Dla mnie ważna, spleciona z wątków różnych historii. Jedną z nich wydobyłam z zapisków niezwykłego człowieka, jakim była moja ciocia, wspaniała lekarka, Nadzieja Bitel−Dobrzyńska.

Niebawem będę miała przyjemność czytać „Sezon na zielone kasztany”, to najnowsza z Pani książek, o czym opowiada?

BK: O tym, co sprawia, że zielone kasztany są takie „kłujące”! Napisałam jedenaście opowiadań, które w moim przekonaniu pokazują, jak wrażliwe, zagubione, inteligentne i szczere są nasze dzieci. To one występują w roli bohaterów i dzielą się swymi lękami, obawami. Ale także radością. Gotowością do przyjaźni. Ogromną tolerancją. Chciałabym, aby te kasztanowe spotkania z rówieśnikami stały się dla moich młodych czytelników ważną przygodą. Możliwością poznania siebie. Własnych niepokojów, ale i radości „szczenięcego” wieku.

Jakie są marzenia Barbary Kosmowskiej?

Jest jedno: nie zawieść. Dotyczy moich Bliskich. I czytelników. Dotyczy także mnie samej i ludzi, wśród których żyję. Dobrze byłoby znajdować radość i spełnienie w tym, co robię sobie i innym. Wbrew pozorom, to bardzo trudne zadanie…

Bardzo dziękuję za rozmowę

BK: I ja także. Również za przemiłe zainteresowanie. 

Konkurs: 

Rozpoczyna się dzisiaj, 14 listopada i potrwa do 21 listopada, do godziny 24:00.
Organizatorem konkursu jestem ja, nagroda ufundowana przez:

W ciągu trzech dni roboczych od zakończenia zabawy pojawią się wyniki, w osobnym poście na blogu. Pytanie, na które odpowiedź należy zostawić pod tym postem to: Czy byłaś/byłeś kiedyś na spotkaniu autorskim z pisarzem/pisarką, jeśli tak, opowiedz o swoich odczuciach związanych z tym spotkaniem. Jeżeli nie, to czy marzysz o takowym i  z kim chciałabyś/chciałbyś się spotkać? A może kompletnie nie interesują Cię takie spotkania? Ciekawa jestem bardzo Waszych refleksji w tym temacie... 

Czekam na Wasze komentarze, pod tym postem, poproszę też o pozostawienie adresu e-mailowego, ponieważ tylko w ten sposób będę mogła skontaktować się ze zwycięzcą konkursu. Można polubić moją stronę na facebooku, jak też dodać mój blog do obserwowanych, nie jest to wymóg, ale będzie mi bardzo miło :) Dziękuję za uwagę i pozdrawiam serdecznie!

A wygrać można...

Tutaj http://asymaka.blogspot.com/2013/08/zmiany-niekoniecznie-na-lepsze.html moja recenzja powyższego tytułu.