Joanna Sykat wywiad i konkurs z okazji dzisiejszej premiery Jesteś tylko mój

"Nie mogę się doczekać wolnej godziny, żeby móc siąść i pisać. Dlatego myśli łapię na papier wszędzie; w tramwaju, w poczekalni, na przystanku."
 Joanna Sykat-wywiad.

Joanna Sykat ma na swoim koncie już dwie książki: pierwszą wydaną w roku ubiegłym- "Biedronki są ważne", i drugą-w pierwszej połowie tego roku-"Wszystko dla Ciebie". 10 grudnia ukazała się trzecia pozycja literacka autorki, zatytułowana "Jesteś tylko mój". To moje pierwsze spotkanie z twórczością pisarki i naprawdę nie spodziewałam się, iż może być aż tak udane i pozytywne. W związku z tym postanowiłam poznać bliżej tę specjalizującą się w krótkich formach literackich osobę i przybliżyć innym czytelnikom jej ciekawą postać.

Moje standardowe pytanie na początek czyli: Jak to wszystko się zaczęło? Czy piszesz od dziecka, jest to Twoją wielką pasją, miłością, spełnieniem marzeń?

Pamiętam, kiedy po raz pierwszy postanowiłam coś napisać. Było to w trzeciej klasie podstawówki, okres okołoświąteczny. Piękna zima za oknem, a mnie się zamarzyło „napisać przedstawienie”, jak to wtedy nazwałam. Bohaterkami były dwie siostry i brat. „Przedstawienie” utknęło na drugiej stronie, a ja przerzuciłam się, wraz z kuzynami, na grę aktorską. Ekspresja w takiej formie okazała się być łatwiejsza i finansowo opłacalna, jako że rodzina, chcący wejść na występ, musiała zakupić bilet. Potem, w okolicach pisania magisterki, dla odmóżdżenia, napisałam pierwszą książkę o życiu studenckim. Utknęła w szufladzie, podobnie jak dwie następne. Pisać naprawdę zaczęłam około 2007 roku, doskonaląc warsztat na miniaturach literackich, które weszły w skład zbiorku „Biedronki są ważne”.

Czy pisanie jest dla mnie pasją? Jak najbardziej. Nie mogę się doczekać wolnej godziny, żeby móc siąść i pisać. Dlatego myśli łapię na papier wszędzie; w tramwaju, w poczekalni, na przystanku.

Opowiedz coś więcej o wspomnianym przed chwilą zbiorze miniatur, zatytułowanym „Biedronki są ważne”. Jaka tematyka tam przeważa, czego dotyczą poszczególne teksty?

Miniaturki powstawały przez kilka lat. Właściwie powstają do tej pory, takie złapane w kadr papieru migawki z życia. W każdym razie, gdy zebrałam te pierwsze w zbiorek, okazało się, że dotyczą właściwie trzech aspektów: miłości, macierzyństwa i śmierci, a zatem czegoś najważniejszego w naszym życiu. W książeczce znajdują się teksty liryczne, bliskie prozie poetyckiej, ale są też i bardziej turpistyczne, mocne pod względem słowa i treści. Może trochę brutalne, ale przecież wzięte z życia, więc prawdziwe. Bo ja o tę prawdziwość walczę w swoich książkach. Próbuję pokazać nas, ludzi, a nie fantomy literackie. Dodam jeszcze, że „Biedronki są ważne” zostały przepięknie wydane przez Wydawnictwo Miniatura i tam też można je zakupić.

„Wszystko dla ciebie” to powieść o kobiecie, która musi przewartościować swoje życie, o czym jeszcze jest ta książka?

Na pewno o dojrzewaniu do życia, które mocno różni się, pożyczę tutaj sformułowanie od młodej mężatki, od Disneyowskiej bajki i różowych śpioszków grzecznego, rozkosznego niemowlaka. Także o dojrzewaniu do macierzyństwa, najpierw tego ciążowego, potem pourodzeniowego. O dylematach, które są bliskie wielu kobietom, będącym w ciąży. Czy będę umiała pokochać dziecko, wyposażyć je mądrością, właściwym rozumieniem szczęścia i tego, co ważne w życiu? „Wszystko dla ciebie” to także książka o tym, że w życiu trzeba zrobić trochę miejsca na zjawiska wymykające się logicznemu rozumieniu świata (pozdrawiam sympatycznego ducha wujka Lojzika, który przypominał się światu skrzypieniem sprężyn w łóżku) i na pewno o tym, że trzeba spróbować dać drugą szansę, bo nie myli się tylko człowiek leżący w trumnie. Na temat tej książki usłyszałam kiedyś opinię, która bardzo zapadła mi w pamięć i serce. Pewna pani powiedziała mi, że gdyby piętnaście lat temu przeczytała moją książkę, nie rozwiodłaby się. Że gdyby wiedziała to, co wie teraz, o czym przeczytała we „Wszystko dla ciebie”, nie podjęłaby takiej decyzji, jak wtedy.     

I jedyna, jaką czytałam Twojego autorstwa. Zaskakująca, interesująca, mądra, dojrzała, mogłabym tak wymieniać i wymieniać…  „Jesteś tylko mój” jest o…

… właściwie tym samym, co „Wszystko dla ciebie”. O najprawdziwszym życiu, któremu do różowych ideałów tak daleko, jak stąd do Marsa. O konieczności kompromisów, o trudnej sztuce dokonywania wyborów, a właściwie powolnym dorastaniu do nich. I może przede wszystkim o tym, że łatwo krytykować nam osoby, z własnego wyboru pozostające w trudnych sytuacjach życiowych. Bo przecież my to postąpilibyśmy zupełnie inaczej. Zdradził, do diabła z nim, puszczę go z torbami! Bardzo chętnie i łatwo dopisujemy zakończenie scenariusza cudzych historii, a potem Życie pokazuje nam, że teoria to jedno, a praktyka to drugie. Ale „Jesteś tylko mój” to przede wszystkim książka o wielu rodzajach miłości i tej jednej, tak bardzo ważnej.   

Moim zdaniem pięknie zestawiłaś ze sobą spojrzenie dwóch kobiet, pokazałaś dwie strony medalu, w sposób niebywale wnikliwy i prawdziwy w tej książce. Trudno było pisać o takich przeżyciach, czy tworzenie takich postaci nie jest wyczerpujące emocjonalnie?

Trudna to była walka z nimi o całokształt i zakończenie książkiJ Powiem tylko, że nie ujarzmiłam Nataszy, że właściwie razem z Krzyśkiem dopisali do swojej historii zakończenie inne niż zakładałam. I ich opcja okazała się być dużo lepsza, bardzo mnie satysfakcjonująca. A tak na poważnie. Żadna książka, którą pisałam czy piszę, nie pozostawia mnie obojętną. Wciąga tak bardzo, że nieraz budzę się w nocy i dopisuję w głowie ciąg dalszy historii, że myślę o bohaterach podczas zmywania naczyń, spaceru, czy kąpieli. I wiem, że nie mogę przestać, że muszę wypisać z siebie historię, przeżycia, bo nie dadzą mi one spokoju. Jednak z chwilą postawienia kropki – cisza, wyhamowujący reżysera katharsis. 

Który bohater, stworzony przez Ciebie, jest Ci najbliższy, a który z kolei denerwował i sprawiał wrażenie wymykającego się spod Twojej kontroli, żyjącego własnym życiem niemalże? Były takie postaci?

Tak jak powiedziałam wyżej, moje postaci nie dostają gotowego scenariusza. Stąd dotąd, tak i tak. Gdy zaczynam pisać, mam w głowie zaledwie zarys książki, postaci, czasem pierwsze zdanie. Nigdy nie wiem dokładnie, o czym będzie książka i jacy będą jej bohaterowie. I to jest wielka frajda patrzeć, jak się rządzą, zmieniają imiona i czasem każą mi pisać zupełnie inny scenariusz niż ten, który zapisałam wcześniej na kartce. Nie mam faworytów, lubię każdą postać, każda jest dla mnie ważna. No, dobrze… Ta najulubieńsza to ciotka Nina z „Wszystko dla ciebie” – efektowna, ponad siedemdziesięcioletnia babka z biglem, kolekcjonująca mężów i lotne, często niezbyt cenzuralne powiedzonka. Dzieło jednak nie całkiem moje, mające swój pierwowzór w życiu. Natomiast najtrudniej mi z bohaterami, których nie czuję, nie umiem rozgryźć, a o których muszę napisać, bo stanowią ważną część książki.      

Od której Twojej powieści proponowałabyś zacząć czytelnikowi przygodę z Twoją twórczością?

To zależy, czy ktoś woli dłuższą, czy krótszą formę. Jeśli tę drugą, zapraszam do powieści. Jeśli krótszą, taką, która zapewni trochę przemyśleń, każe się popłakać, lub może trochę podenerwuje poruszanymi tematami i językiem, polecam „Biedronki są ważne”. Choć w sumie lapidarność cechuje też dwie ostatnie książki; nie ma tam długaśnych i drobiazgowych opisów, pojawiają się za to echa biedronkowych miniaturek. 

Który bohater literacki jest Twoim ulubionym, darzysz jakiś tytuł szczególnym sentymentem?

To byłoby dobre pytanie kilka lat temu, kiedy miałam czas na nałogowe, nieraz kilkunastokrotne łykanie książek, pławienie się w tych ukochanych. Teraz nie wracam do raz przeczytanych książek. Raz przeżyte emocje, nigdy już nie będą takie same. Chociaż w bibliotece moje oko zawsze wędruje na półki, gdzie stoją książki Marii Nurowskiej i Manueli Gretkowskiej. Do tych książek raz na jakiś czas wracam. Nie czytam od deski do deski, wybieram najulubieńsze fragmenty. Dużym sentymentem darzę „Polkę” pani Manueli, ze względu na celność, zwięzłość i metaforykę spostrzeżeń i za opis ciąży, niewycukrzony do obrzydliwości, ale pełen zdumienia, spokojnej radości i po prostu obserwacji. Oj, no tak, skleroza. Przecież „Pestka” Anki Kowalskiej! Moim zdaniem jedyna książka, która tak bogato prezentuje bohaterów; ich emocje, sposób ubioru, zachowania. Te osoby po prostu widzi się, słyszy brzęk bransoletek na nadgarstku, czuje dym z ich papierosa. „Pestka” jest niezwykle bolesną lekturą, jest piękna, jest… Zawsze brakuje mi słów, kiedy książka czy film niosą tak intensywne przeżycia. 

Czytałam i Polkę, i Pestkę, i podzielam Twoje zdanie na temat tych książek. Chciałabym kiedyś do nich wrócić…

Czy tworzysz już kolejną powieść, masz pomysł na nową książkę? Uchylisz rąbka tajemnicy…

Uchylę. Kończę poprawiać „Macierzynki” – pamiętnik matczynych uczuć, postępów dziecka, pamiętnik emocji złych, dobrych, trudnych, słowem tego, co macierzyństwo niesie kobietom,  beczkę miodu z kroplą dziegciu, w różnych czasem proporcjach.  Pracuję też nad kolejną powieścią o świecie zdominowanym przez pracę, technologię i zupełną kontrolę nad człowiekiem. Jak zwykle postawię swoich bohaterów w trudnych sytuacjach, zmuszę do dokonania wyboru … którego właściwie mieć nie będą. W dużym skrócie będzie to książka o próbie powrotu ludzi do normalności, do uczuć, do przeżyć. Co wyjdzie? Pewna nie jestem.

Która pora roku jest Ci szczególnie bliska?

Teraz – jesień. Kiedyś była to każda inna, byle właśnie nie taJ Jesień jest nostalgiczna, spokojna, przypominająca o przemijaniu, ale i niosąca nadzieję na nowy początek. I piękna, złota od listków brzozy, fioletowa od michałków i bordowa dzikim winem.

Ulubiony kolor?

Niebieski, czerwony, obecnie rdzawy. Właściwie wszystkie inne też, byle nie szare i czarne.

O czym marzysz?

Nieustająco o drewnianym domu gdzieś w górach i o możliwości tylko i wyłącznie pisania. O bliższym, codziennym kontakcie z przyrodą, nie tą skwerową, obwaloną psimi kupami i śmieciami, ale tą w miejscach, w których diabeł i ludzie powiedzieli dobranoc. To jest mój niezbędnik higieny psychicznej, fizycznej i duchowej.

Dziękuję za rozmowę.

To ja dziękuję za zaproszenie do niej. Było mi bardzo miło.

KONKURS

Zaczynamy zabawę dzisiaj, 10 grudnia, potrwa do 17 grudnia, do godziny 24:00. Do wygrania mamy "Jesteś tylko mój", to nowa powieść Joanny Sykat. Tutaj moja recenzja: http://asymaka.blogspot.com/2013/11/joanna-sykat-jestes-tylko-moj-recenzja.html. 

Wygrana wygląda tak:

Wystarczy pod tym postem zostawić odpowiedź na pytanie zadane przez autorkę książki: Czy wielka miłość usprawiedliwi każdy krok? Nie zapomnijcie o adresie e-mail, bym mogła się skontaktować ze szczęśliwcem, który wygra. Wyniki pojawią się w ciągu trzech dni roboczych od momentu zakończenia konkursu. Życzę jak zawsze powodzenia i trzymam kciuki :)))))))))))))